πάντως και σε σχέση με το θέμα, παραθέτω ένα άρθρο μου
ζητώ προκαταβολικά συγγνώμη αν γίνομαι κουραστικος
ΤΟ ΠΕΝΤΑΓΩΝΟ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΕΙ:
ΒΙΑΙΕΣ ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ
Το Πεντάγωνο των Ηνωμένων Πολιτειών δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να χαρακτηρισθεί ως ο μεγαλύτερος θιασώτης της περιβαλλοντολογικής προστασίας. Το έτος 2003, όμως, ένας από τους πιο αναγνωρισμένους εγκέφαλους του, ο Andrew Marshal, ανέθεσε σε δύο ανεξάρτητους αναλυτές, τον Peter Schwartz και τον Doug Randall, να συντάξουν μια μελέτη με θέμα τις απότομες κλιματολογικές αλλαγές και την επίπτωση αυτών στην εθνική ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών. Η συγκεκριμένη μελέτη ίσως να παρέμενε ξεχασμένη σε κάποιο συρτάρι και κανένας να μην ασχολούταν περαιτέρω, αν δεν λαμβανόταν η απόφαση να δοθεί στη δημοσιότητα, αρχής γενομένης από το τεύχος της 9ης Φεβρουαρίου 2004, του έγκριτου και μεγάλης κυκλοφορίας περιοδικού Fortune.
Σύμφωνα με την εισαγωγή της προαναφερθείσης μελέτης, ο σκοπός της είναι να διερευνηθεί ένα σενάριο, του οποίου η εξέλιξη δεν είναι βέβαιη, πλήν όμως περιλαμβάνει αλλαγές σε παγκόσμια κλίμακα και σε κάθε τομέα της ανθρώπινης δραστηριότητας στον πλανήτη μας. Ειδικότερα, οι αναλυτές αναφέρουν πως υφίσταται η εντύπωση σε μέρος της επιστημονικής κοινότητας, πως οι κλιματολογικές αλλαγές, που μπορεί να προέρχονται από ανθρώπινες δραστηριότητες μόνον ή και όχι, έχουν αρχίσει πλέον να τεκμηριώνονται σε μεγάλο βαθμό, από πολλές και ανεξάρτητες πηγές. Σύμφωνα με αυτή την αντίληψη, όμως, όποιες αλλαγές συμβαίνουν ή πρόκειται να συμβούν, είναι διαχειρίσιμες σε μεγάλο βαθμό, καθόσον είναι αφενός σταδιακές, αφετέρου δε η τεχνολογία δίνει τη δυνατότητα να παρακαμφθούν τα διάφορα συμπτώματα και να αμβλυνθούν οι επιπτώσεις, τουλάχιστον αναφορικά με αυτούς που έχουν τις συγκεκριμένες τεχνολογικές δυνατότητες.
Υπάρχει, όμως, και μια άλλη ‘σχολή’ σκέψης, η οποία φαίνεται να ενισχύεται σχεδόν καθημερινά και η οποία αναγνωρίζει πως υφίσταται η δυνατότητα, κλιματολογικές αλλαγές να συμβούν με ρυθμούς δραματικά ταχύτερους, από ότι αρχικά πιστευόταν.
Εντοπίζεται, μάλιστα, συγκεκριμένος λόγος ανησυχίας ο οποίος και κατονομάζεται ως το θαλάσσιο ρεύμα του Ατλαντικού (Thermohaline Current – THC).
To THC είναι μια από τις βασικές μηχανές που κινούν το παγκόσμιο κλίμα, και πρόκειται ουσιαστικά για θαλάσσια ρεύματα, ζεστού και μεγαλύτερης περιεκτικότητας άλατος, νερού, τα οποία εκκινούν από τον Ισημερινό, καταλήγουν στο βόρειο Ατλαντικό, και επιστρέφουν νοτιότερα, έχοντας μεταφέρει σημαντική θερμότητα και υγρασία σε περιοχές της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής, καθιστώντας με αυτό τον τρόπο ηπιότερο το κλίμα των εν λόγω περιοχών. Σε περίπτωση μείωσης της ροής του THC, αναφέρει η εν λόγω ανάλυση, θα επηρεασθούν όχι μόνον η Ευρώπη και η Βόρεια Αμερική, αλλά συνολικά το πλανητικό κλίμα, καθόσον ο βόρειος Ατλαντικός είναι, ουσιαστικά μια παγκόσμια κλιματολογική ‘μηχανή.’ Τα αποτελέσματα μπορεί να είναι δριμύτεροι χειμώνες, μειωμένη εδαφική υγρασία, κατά πολύ δυνατότερες καταιγίδες και εντονότεροι άνεμοι, αυξανόμενα εάν το THC παύσει να ρέει. Η ανάλυση συνεχίζει με το συμπέρασμα πως σε μια τέτοια περίπτωση, οι παγκόσμιες εντάσεις, σχετικά με τη διαχείριση των μειουμένων ποσοτήτων τροφίμων, την πρόσβαση σε καθαρό νερό αλλά και σε ενεργειακές πηγές, μπορεί να οξυνθούν ως και του σημείου ανοιχτών συρράξεων μεταξύ κρατών. Οι κύριοι Schwarz και Randall συμβουλεύουν τους ιθύνοντες του Αμερικανικού Υπουργείου Αμύνης να προβούν άμεσα σε διεξαγωγή περαιτέρω ερευνών, αναφορικά με την πρόβλεψη βίαιων κλιματολογικών αλλαγών, τη μέτρηση της τρωτότητας των ΗΠΑ σε τέτοιας φύσεως φαινόμενα, τη διαχείριση πληθυσμών και προσφύγων, την πρόσβαση σε τρόφιμα, νερό και ενέργεια, καθώς και τη γενικότερη διαμόρφωση στρατηγικών ‘άνευ τύψεων’, ότι και αν σημαίνει αυτός ο όρος.
Μετά από την παράθεση των παραπάνω, εύλογο είναι το ερώτημα κατά πόσο ευσταθούν τα δεδομένα που παραθέτουν οι δυο αναλυτές. Ας στραφούμε λοιπόν στους ειδικούς. Το Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο Woods Hole και το Ινστιτούτο Ωκεανών και Αλλαγής Κλίματος αναφέρουν πως όχι μόνο τα παραπάνω είναι πιθανόν να συμβούν, αλλά έχουν συμβεί αρκετές φορές στο παρελθόν. Πριν από 12.700 έτη σημειώθηκε μια δραματική και άμεση πτώση της θερμοκρασίας παγκοσμίως, ένα κλιματολογικό γεγονός που ονομάζεται Younger Dryas από τους ειδικούς (από το όνομα ενός αρκτικού άνθους, απολιθώματα του οποίου βρέθηκαν σε όλη την Ευρώπη), διαρκείας χιλίων περίπου ετών. Αλλά και πρίν από 8.200 έτη σημειώθηκε μια λιγότερο δραματική αλλά εξίσου εντυπωσιακή πτώση της θερμοκρασίας, που κράτησε περίπου έναν αιώνα. Με το τέλος αυτού του κλιματολογικού γεγονότος, η ανθρωπότητα πλέον είχε να κάνει με προβλέψιμες και σταθερές, σε γενικές γραμμές, κλιματολογικές συνθήκες, με αποτέλεσμα να αναπτυχθεί σταδιακά η γεωργία και εν γένει ο πολιτισμός. Ακόμα πιο κοντά μας, από το 1300 μΧ ως και το 1850 μΧ σημειώθηκε αυτό που οι κλιματολόγοι ονομάζουν ‘ Μικρή Εποχή Παγετώνων’, κατά τη διάρκεια της οποίας αυξήθηκαν σε δριμύτητα οι χειμώνες, συνέβησαν σημαντικές κλιματολογικές, πολιτικές, γεωργικές αλλά και πληθυσμιακές αλλαγές.
Τα προσημειωθέντα Ινστιτούτα αναφέρουν επίσης πως η Αχίλλειος πτέρνα του παγκόσμιου μηχανισμού κλίματος είναι, και σε αυτό το σημείο συμπίπτουν με τους δυο αμερικανούς αναλυτές, οι ωκεανοί και τα ρεύματά τους, που μεταφέρουν ασύλληπτες ποσότητες ύδατος, θερμότητας και υγρασίας. Εν ολίγοις, τα ύδατα από τον Ισημερινό, θερμά και όντας αυξημένης περιεκτικότητας σε αλάτι, οδεύουν προς τα βόρεια του Ατλαντικού, απελευθερώνοντας θερμότητα και διατηρώντας τη μέση θερμοκρασία ως και πέντε βαθμούς Κελσίου πάνω από ότι θα ήταν, υπό κανονικές συνθήκες. Μετά από αυτό, τα κρύα πλέον ύδατα βυθίζονται στην άβυσσο και οδεύουν νότια. Αυτή η κίνηση τροφοδοτεί σε μεγάλο βαθμό τα παγκόσμια θαλάσσια ρεύματα τα οποία επηρεάζουν το πλανητικό κλίμα. Αν όμως η Αχίλλειος πτέρνα του παγκόσμιου κλίματος είναι τα ωκεάνεια ρεύματα (THC), η Αχίλλειος πτέρνα των ωκεάνειων ρευμάτων είναι ο βόρειος Ατλαντικός. Μια εισροή φρέσκου και λιγότερης περιεκτικότητος σε αλάτι ύδατος εκεί θα οδηγούσε στην αποδιοργάνωση και αποδυνάμωση της αποτελεσματικότητας των θαλάσσιων ρευμάτων του Ατλαντικού, μειώνοντας τη ροή τους και την απελευθέρωση θερμότητας βορειότερα. Σε έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature το 2002, σημειώνεται πως από το 1960 ο Ατλαντικός δέχεται όλο και μεγαλύτερες ποσότητες φρέσκου ύδατος, προφανώς λόγω του ότι οι παγωμένες μάζες της Αρκτικής έχουν ήδη λιώσει κατά 40 τοις εκατό και συνεχίζουν το αυτό, σαν αποτέλεσμα του φαινομένου του θερμοκηπίου. Ο Robert b. Gagosian, πρόεδρος του Ωκεανογραφικού Ινστιτούτου Woods Hole της Μασσαχουσέτης αναφέρει πως αυτές οι ωκεάνειες μεταβολές αφαλάτωσης των ωκεάνειων υδάτων είναι οι πιο δραματικές που έχουν καταγράψει σύγχρονα όργανα μέτρησης. Επιπλέον, λόγω του ότι δεν υφίστανται επί του παρόντος δυνατότητες μετρήσεων σε όλα τα μήκη, πλάτη και βάθη των ωκεανών, οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν σε ποια κατάσταση βρίσκεται το ρεύμα του Ατλαντικού, ούτε το πιθανό χρονικό σημείο της παύσης της ροής του.
Ιδιαίτερο προβληματισμό για τα παραπάνω ενδεχόμενα έχουν εκφράσει και λοιπές πλήν του Αμερικανικού Υπουργείου Αμύνης πηγές. Σύμφωνα μάλιστα με συνέντευξη που έδωσε στη βρετανική εφημερίδα Guardian στις 17 Ιουνίου 2004, ο πρόεδρος της εταιρίας πετρελαιοειδών Shell, Ron Oxburgh, εξέφρασε τη σφοδρή ανησυχία του για τον πλανήτη, ενώ ο Sir David King, επιστημονικός σύμβουλος της βρετανικής κυβερνήσεως δήλωσε στο BBC στις 9 Ιανουαρίου 2004 ότι οι κλιματολογικές αλλαγές αποτελούν το μεγαλύτερο κίνδυνο που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή η διεθνής κοινότητα, ενώ κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι δεν δίδει τη δέουσα σημασία στο ζήτημα της μείωσης των αερίων του θερμοκηπίου. Σημειωτέον πως ο πρόεδρος Μπούς αρνείται πεισματικά να προσυπογράψει τη Συνθήκη του Κυότο, για την αντιμετώπιση του εν λόγω φαινομένου και τη μείωση των εκπεμπομένων αερίων του θερμοκηπίου, επειδή θα δεσμευθεί υπερβολικά η αμερικανική βιομηχανία αλλά και η δυνατότητα άμετρης εκπομπής τέτοιων αερίων . Μήπως όντως αντί για τη Βαγδάτη θα έπρεπε να δοθεί μεγαλύτερη σημασία στον πλανήτη?
Επιμέλεια Καραγιάννης Γεώργιος, Δικηγόρος, Μάστερ Σπουδών Εθνικής Ασφαλείας ,πρώην αμυντικός αναλυτής του Βρετανικού Κοινοβουλίου