| |
Η εικόνα που είναι περισσότερο συνυφασμένη με τα 4Χ4, είναι αυτή που
δείχνει ένα τετρακίνητο «παγιδευμένο», σε κάποια λασπερή ή άλλη παγίδα
με το συρματόσχοινο του εργάτη του αγκιστρωμένο σε παρακείμενο σημείο,
οδεύοντας προς την ελευθερία.
Στην πραγματικότητα η ύπαρξη εργάτη στο αυτοκίνητο, δε σημαίνει
αυτόματα ότι είναι «άτρωτο», όμως αρκετές φορές μπορεί να βοηθήσει ώστε
μια λάθος εκτίμηση του οδηγού ή ένα εμπόδιο να τελειώσει σαν μια ακόμα
περιπέτεια και όχι σαν μια μεγάλη ταλαιπωρία.
Τι όμως ακριβώς μπορεί να κάνει ένας
εργάτης; Ποιος είναι ο κατάλληλος για το όχημα μας; Είναι απαραίτητος
για ένα τετρακίνητο;
Σαφέστατα εξαρτάται από τη χρήση για την οποία προορίζουμε το
αυτοκίνητο μας. Ο εργάτης δεν είναι απλά ένα ακόμα αξεσουάρ που
αποφασίζουμε να το βάλουμε στο τετρακίνητο μας.
Χρειάζεται αρκετή σκέψη και μελέτη πριν την αγορά και την εγκατάσταση
του.
Γενικά οι εργάτες είναι ακριβά παιχνίδια, βαριά και η τοποθέτηση τους,
μπροστά από τον μπροστινό άξονα, στη μύτη του αυτοκινήτου το χαμηλώνει
και φτάνει σε σημείο αρκετές φορές να απαιτεί και σκληρότερα ελατήρια,
που με τη σειρά τους επιφέρουν αλλαγή στην συμπεριφορά του.
Πήγαμε πολύ μακριά; Όχι και τόσο!
Ανάλογα με το είδος του εργάτη που θα τοποθετήσουμε – μηχανικό ή
ηλεκτρικό – θα χρειαστεί να γίνει και η ανάλογη προετοιμασία.
Τοποθέτηση ισχυρότερης γεννήτριας και δεύτερης μπαταρίας ή υδραυλικής
αντλίας και σωληνώσεων ή PTO (Power-Take-Off shaft), είναι μερικές από
τις απαραίτητες προσθήκες.
Και φυσικά αυτά με τη σειρά τους
αυξάνουν το βάρος (και το κόστος).
Εντωμεταξύ οι εργάτες, απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή και υπευθυνότητα από
τους χειριστές. Οι δυνάμεις που αναπτύσσονται κατά τη λειτουργία τους
είναι τεράστιες.
Καμιά δουλειά δεν έχουν πιτσιρίκια, ζώα και περιφερόμενοι άνθρωποι
κοντά στο τεντωμένο συρματόσχοινο.
Σε ενδεχόμενο σπάσιμο του, η αποθηκευμένη ενέργεια θα απελευθερωθεί
απότομα.
Αυτή η ενέργεια μπορεί άνετα να διαμελίσει έναν άνθρωπο.
Μην
παίζετε με αυτό.
Τύποι εργάτη
Σε γενικές γραμμές οι εργάτες διαχωρίζονται σε δύο τύπους
Εργάτες τροχαλίας (Capstan winches)
Θυμάστε τα βίντσια που έχουν τα πλοία; Ε κάτι τέτοιο στο αυτοκίνητο
σας. Τους έχετε παρατηρήσει σε παλιά Land Rover.
Οι εργάτες αυτοί δεν έχουν ενσωματωμένο συρματόσχοινο. Χοντρό σχοινί
τυλίγεται δυο – τρεις φορές γύρω από τη μεγάλη «κουβαρίστρα» η οποία
περιστρέφεται κάθετα. Οι εργάτες αυτοί είναι μηχανικοί ή υδραυλικοί και
είναι κατάλληλοι για συνεχή χρήση.
Εργάτες τυμπάνου
Οι κλασσική εικόνα που πλέον έχει επικρατήσει είναι αυτή του εργάτη
τυμπάνου. Το τύμπανο αυτό περιστρέφονται παράλληλα με τον προφυλακτήρα,
έχοντας ενσωματωμένο συρματόσχοινο από 7-10 χιλιοστά, με μήκος συνήθως
30 μέτρα.
Διαχωρίζονται σε ηλεκτρικούς για ερασιτεχνική χρήση ή υδραυλικούς /
μηχανικούς για επαγγελματική συνεχή χρήση.
Για επαγγελματική καθημερινή χρήση οι μηχανικοί / υδραυλικοί εργάτες
είναι μονόδρομος.
Οι ηλεκτρική ενέργεια και οι θερμοκρασίες που αναπτύσσονται κατά τη
λειτουργία ενός ηλεκτρικού εργάτη, θα ήταν απαγορευτικές για συνεχή
χρήση.
Οι μηχανο-υδραυλικοί, δουλεύουν χρησιμοποιώντας τη δύναμη που αποδίδει
η μηχανή, λειτουργώντας στο ρελαντί και είναι ιδανικοί για χρήση όλη
την ημέρα.
Για την περιστασιακή χρήση του απεγκλωβισμού του οχήματος μας όμως οι
ηλεκτρικοί εργάτες είναι αρκετοί.
Η εγκατάσταση τους είναι αρκετά πιο απλή από τους μηχανο-υδραυλικούς
και το βάρος της όλης εγκατάστασης διατηρείται σχετικά μικρό.
Μηχανικός ή υδραυλικός εργάτης
τροχαλίας
| Χρήση: |
Συνεχόμενη βαρεία επαγγελματική
χρήση |
| +: |
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί συνεχώς
για μεγάλα χρονικά διαστήματα
επαγγελματικής χρήσης, με τη μηχανή του αυτοκινήτου να δουλεύει στο
ρελαντί ή σε χαμηλές στροφές.
Απλός στη χρήση του, χωρίς περιορισμό στο μήκος λειτουργίας. |
| -: |
Πολύπλοκη και ακριβή
εγκατάσταση, μεγάλο βάρος, απαιτεί τακτικό έλεγχο
- συντήρηση. Η μηχανή του αυτοκινήτου θα πρέπει να είναι σε λειτουργία.
Δεν μπορεί να μπει σε όλα τα τετρακίνητα. |
Μηχανικός εργάτης τυμπάνου
| Χρήση: |
Συνεχόμενη βαρεία επαγγελματική
χρήση |
| +: |
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί συνεχώς
για μεγάλα χρονικά διαστήματα
επαγγελματικής χρήσης, με τη μηχανή του αυτοκινήτου να δουλεύει στο
ρελαντί ή σε χαμηλές στροφές. |
| -: |
Ακριβή εγκατάσταση του PTO που
δεν μπορεί να γίνει σε όλα τα
τετρακίνητα. Ιδιαίτερα μεγάλο βάρος, απαιτεί τακτική συντήρηση. Η
μηχανή του
αυτοκινήτου θα πρέπει να είναι σε λειτουργία.
|
Υδραυλικός εργάτης τυμπάνου
| Χρήση: |
Συνεχόμενη βαρεία επαγγελματική
χρήση |
| +: |
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί συνεχώς
για μεγάλα χρονικά διαστήματα
επαγγελματικής χρήσης, με τη μηχανή του αυτοκινήτου να δουλεύει στο
ρελαντί. |
| -: |
Ακριβή εγκατάσταση του
υδραυλικού PTO. Μεγάλο βάρος, απαιτεί τακτική
συντήρηση των μερών του. Η μηχανή του αυτοκινήτου θα πρέπει να είναι σε
λειτουργία. |
Ηλεκτρικός εργάτης τυμπάνου
| Χρήση: |
Περιστασιακή ελαφριά – μεσαία
χρήση |
| +: |
Μικρό κόστος, εύκολη
εγκατάσταση, σχετικά μικρό βάρος 35-60 κιλά.
Μεγάλη γκάμα επιλογής, απλός στη χρήση, ελάχιστες απαιτήσεις συντήρησης. |
| -: |
Το ηλεκτρικό μοτέρ ανεβάζει
θερμοκρασία γρήγορα και δεν μπορεί να
χρησιμοποιηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα (συνήθως μερικά λεπτά). Το
σύστημα καταναλώνει υπερβολικά μεγάλη ηλεκτρική ενέργεια, ξελιγώνοντας
την μπαταρία και απαιτεί τη λειτουργία της μηχανής του αυτοκινήτου σε
υψηλές στροφές για αρκετή ώρα ώστε να την ξαναγεμίσει. Οι ισχυροί
εργάτες απαιτούν και δεύτερη μπαταρία.
|
Η τοποθέτηση
Τοποθετώντας ένα εργάτη έτσι ώστε οι δυνάμεις που αναπτύσσονται να
διαμοιράζονται στο πλαίσιο του αυτοκινήτου σωστά και ομοιόμορφα είναι
ένα θέμα από μόνο του.
Είναι αλήθεια ότι ο οποιοσδήποτε «μάστορας» ισχυρίζεται ότι μπορεί να
εγκαταστήσει τον εργάτη στο αυτοκίνητο σας με γνώση και ασφάλεια.
Όμως το να τον «μπήξεις» απλώς κάπου εκεί στο πλαίσιο δεν είναι μια
ασφαλής εγκατάσταση.
Μια λανθασμένη εγκατάσταση εργάτη το λιγότερο που μπορεί να κάνει είναι
από το να στραβώσει το πλαίσιο του αυτοκινήτου σε ενδεχόμενη χρήση του,
μέχρι να εμποδίσει την ενεργοποίηση των αερόσακων σε κάποιο ατύχημα.
Μην ξεχνάμε φυσικά και τον κίνδυνο που ενέχει μια τυχαία εγκατάσταση
εργάτη για τους πεζούς.
Σε κάθε περίπτωση πριν την εγκατάσταση συμβουλευτείτε τον κατασκευαστή
του αυτοκινήτου σας σχετικά με τις παρεχόμενες λύσεις.
Μια βάση εργάτη ή ένα σύνολο βάσης και εργάτη, σχεδιασμένα από τον
κατασκευαστή του τετρακίνητου σας, εξασφαλίζει την ασφάλεια της
εγκατάστασης και το σωστό καταμερισμό των δυνάμεων στο πλαίσιο.
Το μέγεθος μετράει!
Στην αρχή σε επίπεδο έδαφος
Για τον απεγκλωβισμό ενός οχήματος η δύναμη που απαιτείται είναι
ανάλογη με βάρος του και το έδαφος με το οποίο έρχονται σε επαφή οι
τροχοί του.
Σε γενικές γραμμές για τον υπολογισμό των δυνάμεων σε σχέση με το βάρος
του οχήματος ακολουθούμε τα παρακάτω:
| Σκληρό έδαφος |
5% |
| Γρασίδι |
15% |
| Βρεγμένη άμμος, χώμα |
15-20% |
| Ψιλή στεγνή άμμος |
25-30% |
| Βαθιά λάσπη |
33% |
| Βούρκος, πηλός |
50% |
Έτσι για παράδειγμα για να απεγκλωβίσουμε ένα Discovery, το οποίο
ζυγίζει περί τα 2150 κιλά (4730 lb), σε
βαθιά λάσπη θα χρειαστούμε έναν
εργάτη που να μπορεί να τραβήξει το 33% του βάρους του οχήματος, δηλαδή
710 κιλά (1562 lb)
Και τώρα υπό κλίση
Αν τώρα το έδαφος που βρίσκεται το όχημα έχει κάποια κλίση και πρέπει
να το τραβήξουμε προς τα πάνω για τον απεγκλωβισμό, πρέπει να το
υπολογίσουμε και αυτό στην εξίσωση μας.
Ο υπολογισμός για την αντιμετώπιση της κλίσης γίνεται διαιρώντας τις
μοίρες (καλά δε θα την μετράτε και με πολύ μεγάλη ακρίβεια) με το 60
και πολλαπλασιάζοντας με το βάρος του οχήματος.
Για να ανελκύσουμε λοιπόν το παραπάνω Disco θα προσθέσουμε 15 / 60 Χ
2150 κιλά, δηλαδή 537,5 κιλά (1183 lb) στον υπολογισμό του βάρους που
θα χρειαστεί να τραβήξει ο εργάτης.
Έτσι έχουμε 710 κιλά + 537,5 κιλά = 1247,5 κιλά ή 1562lb+1183lb=2745lb
Σημειώστε ότι η πρόσθετη αντίσταση της
κλίσης είναι θεαματικά μεγάλη
και αυτό όταν η κλίση είναι σταθερή. Στην πραγματικότητα ποτέ δε
συμβαίνει κάτι τέτοιο!
Οι κλίσεις δεν είναι σταθερές και φυσικά το
παραμικρό εμπόδιο / λακκούβα / πετραδάκι που μπορεί να βρείτε στην
πορεία σας, καθώς προσπαθείτε να απεγκλωβίσετε το Disco από την ανηφόρα
και τη βαθιά λάσπη που έχει κολλήσει, θα ανεβάσει την στιγμιαία κλίση
μέχρι και τις 45 μοίρες!
Κάτι τέτοιο θα σήμαινε 45/60 Χ 2150 κιλά = 1612 κιλά (ή 3547lb) για την
κλίση + 710 κιλά (1183lb) = 2322 κιλά ή 5108 lb!!!!
Τώρα θα μου πείτε γιατί σας μπλέκω τόση ώρα παραπάνω με τις λίμπρες
(lb) γιατί η μονάδα μέτρησης που έχει επικρατήσει για την μέτρηση της
δυνατότητας ελκυσμού των εργατών είναι η λίμπρα.
Άρα θα χρειαζόμασταν
έναν εργάτη με ελάχιστες δυνατότητες των 5108lb.
Ωραία λοιπόν, θα πάρω έναν 5500lb που βρήκα στην αγορά σε καλή τιμή θα
τον χώσω στο Disco μου και ... καθάρισα!
Όχι ακριβώς!
Γιατί δυστυχώς το έδαφος που έχετε τις περισσότερες πιθανότητες να
κολλήσετε είναι φυσικά ο πηλός!
Κατά συνέπεια θα χρειαστείτε 1612 κιλά
(3547lb) για την κλίση των 45 μοιρών + 1075 κιλά (2365lb) = 2687 κιλά
(5912lb) για μια οριακή κατάσταση!
OK, να βάλω έναν 6500lb και είμαι εντάξει, θα μου πείτε... ε;
Περιθώρια ασφαλείας
Η αλήθεια είναι ότι με την παραπάνω δύσκολη περίπτωση το έχουμε
παρακάνει. Θα πρέπει ουσιαστικά να ανελκύσουμε το Dιsco σε πολύ άσχημες
συνθήκες που δύσκολα θα βρεθούμε!
Όμως η επιλογή λίγο μεγαλύτερου εργάτη από αυτόν που χρειαζόμαστε σε
μια οριακή κατάσταση δεν είναι κακό. Αντίθετα επιβάλλεται. Πάντα πρέπει
να έχουμε και ένα περιθώριο ασφαλείας. Όμως αυτό δε σημαίνει ότι
μπορούμε να το παρακάνουμε!
Δηλαδή δεν υπάρχει λόγος να βάλουμε έναν
υδραυλικό 15.000lb εργάτη στο Disco μας, εκτός και αν το χρησιμοποιούμε
για κάποιο επαγγελματικό λόγο που το απαιτεί (δεν μπορώ να φανταστώ
που!)
Οι εργάτες γενικά ζορίζουν όλο το σύστημα του αυτοκινήτου, ξεκινώντας
από το σημείο στήριξης των, το ηλεκτρικό κύκλωμα και καταλήγοντας στις
αναρτήσεις (πρόσθετο βάρος μπροστά).
Όμως μην ξεχνάμε ότι αποδίδουν τη μέγιστη δύναμη τους, με το
συρματόσχοινο ξετυλιγμένο μέχρι την πρώτη στρώση του.
Με απλά λόγια,
κάθε φορά που τυλίγουμε και επόμενη στρώση, η διάμετρος του τυμπάνου
μεγαλώνει και αυτό σημαίνει ότι το μοτέρ που έχει δεδομένη ροπή στρέψης
μπορεί να έλξει λιγότερο φορτίο.
Για να μην μπλέκετε εσείς σε υπολογισμούς, ο κατασκευαστής του εργάτη,
ανακοινώνει τις δυνατότητες έλξης σε κάθε στρώση συρματόσχοινου.
Έτσι
ένας εργάτης με πχ 9500lb ονομαστική δυνατότητα, με δύο στρώσεις
τυλιγμένο συρματόσχοινο (περίπου 15 μέτρα), θα έχει δυνατότητα για
~7700lb και όσο θα μαζεύουμε και θα αυξάνουμε τη διάμετρο του τυμπάνου,
τόσο θα ελαττώνεται η δυνατότητα του.
Με ένα 30 μετρό συρματόσχοινο στα
τελευταία μέτρα του, θα έχουμε τέσσερις στρώσεις και ο εργάτης θα έχει
δυνατότητα για μόλις 2600 lb!
Ενδεικτικός πίνακας εργάτη 9500lb
Στρώση
|
Απόθεμα συρματόσχοινού
|
Δυνατότητα σε lbs
|
Δυνατότητα σε kgr
|
| 1 |
5 μέτρα |
9500 |
4300
|
2
|
17 μέτρα
|
7700
|
3480
|
3
|
21 μέτρα
|
6500
|
2940
|
4
|
28 μέτρα
|
5700
|
2580
|
Αυτά σε πρώτη φάση!
Έχουμε πολλά ακόμα να δούμε στο
επόμενο άρθρο μας!
Kειμένο: [Σπύρος
Κατσιμαλής]
Φωτογραφίες: Αρχείο
Off-Road.gr – Nora Agapi - Internet
Σχετικά links - downloads
Συζήτηση στο forum
More articles
|
|
| |
|
